Hoe goed waren de voorspellingen voor 2024?

VORtech ontwikkelt voor – en met – haar klanten rekenprogrammatuur. Vaak gaat het daarbij om het berekenen van verwachtingen. Van waterstanden tot verkeersstromen, van de ontwikkeling van duurzame energie tot de uitstoot van chemische processen. Maar sommige dingen laten zich niet met berekeningen voorspellen. Zijn mensen dan toch in staat om een goede inschatting te maken? Als eindejaarsactie vroegen we onze relaties eind 2023 naar hun voorspellingen voor 2024 op drie specifieke onderwerpen die onze interesse hebben:

• De programmeertaal Python. Deze taal is de afgelopen jaren de meest populaire programmeertaal geworden, die ook gebruikt wordt voor complexe berekeningen en machine learning.  In november 2023 scoorde Python 13,86% in the TIOBE index. Zou deze taal nog verder groeien in populariteit of zou een andere taal marktaandeel afsnoepen?
• Earth Overshoot Day is de dag in het jaar waarop we met elkaar meer resources gebruikt hebben dan de aarde in een jaar kan leveren. De dag valt steeds eerder in het jaar, in 2023 op 2 augustus. Bij VORtech willen we met ons werk graag bijdragen aan een duurzamere wereld. Zou Earth Overshoot Day in 2024 later in het jaar gaan vallen dan 2 augustus?
• De Europese exascale supercomputer die in 2024 in Duitsland in gebruik genomen gaat worden belooft een van de krachtigste computers ter wereld te worden, met meer dan een biljoen berekeningen per seconde. Maar andere landen zitten niet stil. Zou deze computer inderdaad de top van de ranglijst bereiken?

Hieronder laten we zien wat de deelnemers aan de enquête verwachtten en wat het uiteindelijke antwoord was.

De populariteit van Python

De populariteit van Python in de Tiobe-index van mei was 16,33%, dus meer dan 14%. In de afbeelding hieronder staan voorspellingen die onze relaties eind 2023 maakten. De overgrote meerderheid koos voor meer dan 14% en dat was dus inderdaad een goede inschatting.  Er zat weliswaar een fout in de categorieën maar dat maakt voor het resultaat uiteindelijk niet uit, want ook de categorie 14%-15% dekt niet de uiteindelijke score van Python.

De opmars van Python is opvallend. In vier maanden tijd is de populariteit met zo’n 2,5% toegenomen. Historisch gezien is Python met name sinds 2018 in de lift. Dat zal zeker te maken hebben met de opkomst van data science en machine learning, waarvoor Python de meest gebruikte taal is. Maar Python wordt inmiddels ook voor veel andere toepassingen gebruikt omdat steeds meer mensen er vertrouwd mee zijn.  Omgekeerd leidt de populariteit van de programmeertaal er ook toe dat steeds meer mensen het willen leren. VORtech wordt zeer regelmatig gevraagd om Python-trainingen te geven, zowel op basisniveau als voor geavanceerde onderwerpen.  De VORtechers hebben veel Python-ervaring, volgen de ontwikkelingen op de voet en delen hun kennis graag. Neem gerust contact met ons op als u belangstelling heeft voor een Python-training.

Wat overigens ook opvallend is aan de Tiobe-index van mei is dat Fortran weer in de top 10 staat. Deze taal is blijkbaar weer helemaal terug nu software voor complexe berekeningen steeds belangrijker worden. VORtech is een van de weinige partijen die Fortran trainingen aanbieden en is ook een van de weinige partijen die deze kennis nog actief onderhouden en benutten.

De datum van Earth Overshoot day

Van sommige verwachtingen hoop je dat ze niet uitkomen, maar helaas hadden onze relaties de datum van Earth Overshoot Day 2024 goed voorspeld. Het is 1 augustus geworden, dus inderdaad vóór 2 augustus zoals 90% van de inzenders had verwacht. Overigens is de datum van Earth Overshoot Day de laatste jaren vrijwel stabiel, met het ene jaar een dag erbij en het volgende weer een dag eraf. Dus er zit ook wel een zekere geluksfactor in de goede voorspelling.

Earth Overshoot Day is de dag in het jaar waarop we met z’n allen meer van onze aarde gevraagd hebben dan die per jaar kan leveren. Dat betekent dus dat we interen op de reserves van onze aarde en dat kan natuurlijk niet eindeloos doorgaan.

Het feit dat onze relaties verwachtten dat Earth Overshoot Day weer wat eerder zou vallen laat zien dat ze zich bewust zijn van het feit dat de mensheid nog niet heel erg duidelijk stappen in de goede richting maakt. En dan gaat het met name om de rijke landen: als de hele wereld zou leven zoals Nederland dan zou Earth Overshoot Day al op 1 april vallen.

Wat wij in ons vakgebied kunnen bijdragen is zorgen voor goede software waarmee het effect van maatregelen (of het uitblijven daarvan) zo goed mogelijk doorgerekend kan worden. Het GEM-E3 model van de Europese Unie en het IMAGE Integrated Model to Assess the Global Environment van het Planbureau voor de Leefomgeving zijn voorbeelden van modellen waarin tal van processen worden doorgerekend op het snijvlak van samenleving, biosfeer en klimaat.

Bij VORtech hebben we besloten om voorrang te geven aan projecten die bijdragen aan een betere wereld. Als we onze kennis en ervaring kunnen gebruiken om Earth Overshoot Day in de goede richting te schuiven dan zullen we die kans zeker niet laten liggen.

Rangorde van de Europese Exascale computer

In de lijst van snelste supercomputers van november 2024 staat de Jupiter supercomputer, die nu in Duitsland opgebouwd wordt, op plek 18. Daarmee is de verwachting van de meerderheid van de stemmen (zie figuur hieronder) niet uitgekomen. Dat heeft er alles mee te maken dat de Jupiter computer nog lang niet op sterkte is en op dit moment nog geen exascale rekenkracht heeft. Formeel is er zelfs alleen sprake van een Jupiter Exascale Transition Instrument (JEDI), dus nog niet van de Jupiter computer zelf. Die JEDI staat dan wel weer op nummer 1 in een andere lijst: de Green500, waarin gekeken wordt naar de rekenkracht per Watt aan elektrisch vermogen.

Als Jupiter nu op volle kracht opgebouwd zou zijn, is de verwachting dat hij op plek 3 van de top 500 lijst zou staan, tussen de Amerikaanse exascale systemen. Of het systeem dan ook nog op nummer 1 van de Green500 zou staan is nog maar helemaal de vraag.

Overigens is er het nodige af te dingen op de top500 lijst. Deze wordt samengesteld op basis van een benchmark waarmee naast de theoretisch piek-performance ook de feitelijke performance voor realistische berekeningen wordt vastgesteld. Dat betekent dat systemen waarvoor die benchmark getallen niet bekend zijn, niet in de lijst voorkomen.

Zo is er sprake van dat de snelste supercomputer in China, de Tianhe-3, op plek 3 in de lijst terecht zou komen als er officiële benchmark-getallen van bekend zouden zijn. Een tweede Chinese computer, de OceanLight, zou dan plek 5 innemen, ruimschoots voor de eerste Europese supercomputer die dan zou dalen naar plek 7.

Daarnaast zijn commerciële bedrijven op het gebied van AI op dit moment bezig om systemen te bouwen die de systemen op lijst flink in de schaduw zetten. De Colossus computer van Elon Musk zou een theoretische piek-performance halen van 3,4 exaFlop/s, een stuk sneller dan El Capitan, de nummer 1, die een theoretische piek-performance van 2,7 exaFlop/s haalt. Maar de commerciële AI-systemen zijn ingericht op een ander soort berekeningen dan waar de top500 lijst op beoordeelt.

Zie ook onze blogpost over de lijst van supercomputers en waarom die niet goed weergeeft hoe snel de rekenkracht van de snelste systemen in de wereld toeneemt.